-
1 surgō
surgō surrēxī, and subrēxī (surrēxe, for surrēxisse, H.), —, ere, perf. [for subrigo; sub+rego], to rise, arise, get up, stand up: e lecto, T.: de sellā: ex subselliis: toro, O.: ab umbris ad lumina vitae, V.—Of a speaker, to rise, arise, take the floor: quid sit quod ego potissimum surrexerim: Surgit ad hos Aiax, O.—In the army, to break up, march: secundā vigiliā, Cu.— To rise, arise, leave one's bed, awaken: ante lucem: Cum die, O.: ad litīs novas, O.: praescripta ad munia, H.— To go up, rise, mount up, ascend: ad auras Aetherias, i. e. into life, V.: Iussit lapidosos surgere montes, O.: mare, O.: undae, V.: surgens in cornua cervus (i. e. ferens cornua ardua), towering, V.: sol, H.: ventus, V.: quae (aedes) proxima surgit ovili, stands, Iu.— To rise, spring up, grow up, be built: venerata Ceres culmo surgeret alto, H.: harundo, O.: Ascanius surgens, growing, V.—Fig., to rise, arise, occur: quae nunc animo sententia surgit? V.: discordia, V.: Ingenium suis velocius annis, O.: Sex mihi surgat opus numeris; in quinque residat, swell, O.— To rise to, rise against, attempt, attack: in Teucros, V.* * *surgere, surrexi, surrectus Vrise, lift; grow -
2 coorior
coorior ortus, īrī, dep. [com-+orior], to come forth, stand up, arise, appear, rise, break forth: ignes pluribus simul locis, L.: bellum in Galliā, Cs.: certamen, O.: seditio coorta, L.—To arise, break out, begin: tanta tempestas coorta est, Cs.: ventis coortis, V.—To rise in opposition, stand up in hostility, rise, break forth: Romani coorti pugnam ediderunt, L.: adeo infensa erat coorta plebs, ut, etc., L.: coortae voces sunt, L.: coorti in pugnam, L.: in agmen, Ta.: ad bellum, L.: adversus alquos, L.* * *cooriri, coortus sum V DEPappear, originate; arise, break out (bad); be born; spring forth/to attack -
3 orior
orior ortus (p. fut. oritūrus), orīrī (2d pers. or<*> ris; 3d pers. oritur; subj. usu. orerētur, orerentur), dep. [OL-], to arise, rise, stir, get up: consul oriens de nocte, L.—To rise, become visible, appear: stellae, ut quaeque oriturque caditque, O.: ortā luce, in the morning, Cs.: orto sole, at sunrise, H.—To be born, be descended, originate, receive life: pueros orientīs animari, at birth: si ipse orietur et nascetur ex sese: ex concubinā, S.: orti ab Germanis, descended, Cs.—Fig., to rise, come forth, spring, descend, grow, take origin, proceed, start, begin, originate: ut clamor oreretur, was raised, Cs.: ut magna tempestas oreretur, N.: oritur monstrum, appears, V.: quod si numquam oritur, ne occidit quidem umquam, comes into being: orientia tempora Instruit, the rising generation, H.: Rhenus oritur ex Lepontiis, takes its rise, Cs.: Rhenus Alpium vertice ortus, Ta.: prosit nostris in montibus ortas, to have grown, V.: tibi a me nullast orta iniuria, I have done you no injury, T.: ab his sermo oritur, begins with.* * *Iori, ortus sum V DEPrise (sun/river); arise/emerge, crop up; get up (wake); begin; originate from; be born/created; be born of, decend/spring from; proceed/be derived (from)IIoriri, oritus sum V DEPrise (sun/river); arise/emerge, crop up; get up (wake); begin; originate from; be born/created; be born of, decend/spring from; proceed/be derived (from) -
4 subrigo
surgo and surrĭgo ( subr-): surrexi and subrexi, surrectum and subrectum, 3 ( perf. surregit, Paul. ex Fest. p. 296 Müll.;I.orig. forms: surrigit,
Verg. A. 4, 183; Sen. Q. N. 6, 4: surriguntur, id. Ira, 1, 1 med.: surrigebant, Hier. Vit. Hil. fin.:subrigens,
Plin. 9, 29, 47, § 88; 10, 29, 44, § 86: subrigere, id. 18, 35, 89, § 365. —Sync. forms: surrexti,
Mart. 5, 79, 1:surrexe,
Hor. S. 1, 9, 73), v. a. and n. [contr. from surrigo, from sub-rego].Act., to lift or raise up, to raise, erect, elevate (very rare;II.after the Aug. per., the original uncontracted forms were chiefly used in this sense, to distinguish it from the class. signif., II.): plaudite, valete: lumbos surgite atque extollite,
Plaut. Ep. 5, 2, 68:caput,
Sen. Herc. Fur. 329:omnes capitum hiatus ( = capita hiantia),
Stat. Th. 2, 27:surgit caput Apenninus,
Avien. Perieg. 484:tot surrigit aures,
Verg. A. 4, 183:terrae motus defert montes, surrigit plana, valles extuberat,
Sen. Q. N. 6, 4, 2:paulatim subrigens se,
Plin. 9, 29, 47, § 88:cristam,
id. 10, 29, 44, § 86:cornua,
Col. 7, 3, 3; cf.mid.: horrent et surriguntur capilli,
rise, stand erect, Sen. Ira, 1, 1, 4:hastae surrectā cuspide in terrā fixae,
Liv. 8, 8:mucrone surrecto,
id. 7, 10, 10:calcar equo,
Front. ad M. Caes. 2, 12:aures subrectae furentibus,
Plin. 11, 37, 50, § 137:turres subrectae,
Sen. Ep. 86, 4:surrecta moles,
Sil. 2, 599.—Neutr., to rise, arise, to get up, stand up (the predominant and class. signif. of the word; syn.: exsurgo, exorior).A.Lit.1.In gen.:b.a mensā surgunt saturi, poti,
Plaut. Ps. 1, 3, 62:a cenā,
Plin. Ep. 3, 5, 13:e lecto,
Ter. Ad. 4, 1, 4:e lectulo,
Cic. Off. 3, 31, 112:de sellā,
id. Verr. 2, 4, 65, § 147:ex subselliis,
id. Fl. 10, 22:solio,
Ov. M. 3, 273:humo,
id. ib. 2, 771; id. F. 6, 735:toro,
id. M. 9, 702:toris,
id. ib. 12, 579:ab umbris ad lumina vitae,
Verg. A. 7, 771.—Esp., of an orator: cur, cum tot summi oratores sedeant, ego potissimum surrexerim,
Cic. Rosc. Am. 1, 1:ad dicendum,
id. de Or. 2, 78, 316; Quint. 2, 6, 2:ad respondendum,
Cic. Clu. 18, 51:surgit ad hos Ajax,
Ov. M. 13, 2.— Absol.:nolo eum, qui dicturus est, sollicitum surgere,
Quint. 12, 5, 4:secundā vigiliā surgit,
breaks up the camp, marches, Curt. 5, 4, 23.—Of things, to rise, mount up, ascend (mostly poet.;2.syn. ascendo): surgat pius ignis ab arā,
Ov. P. 4, 9, 53:jussit subsidere valles... lapidosos surgere montes,
id. M. 1, 44:mons Rhipaeus,
Mel. 1, 19 fin.:Atlas,
id. 3, 10. —Of the sea: fretum,
Ov. M. 14, 711:mare,
id. ib. 15, 508:aequora,
Verg. A. 3, 196:undae,
id. ib. 6, 354:amoeni fontes,
Quint. 8, 3, 8:cacumina oleae in altum,
id. 8, 3, 10:fistula disparibus avenis,
Ov. M. 8, 192; cf. poet.:surgens in cornua cervus ( = ferens cornua ardua),
i. e. towering, Verg. A. 10, 725:umeri surgunt,
id. ib. 10, 476:lux Praecipitatur aquis et aquis nox surgit ab isdem,
Ov. M. 4, 92; id. F. 4, 629:sol,
Hor. S. 1, 9, 73:dies,
Verg. G. 3, 400:luna,
id. A. 6, 453:tenebrae,
Sen. Thyest. 822:austri,
Verg. A. 3, 481:ventus,
id. ib. 5, 777:quae (aedes) proxima surgit ovili,
stands, Juv. 6, 529.—In partic.a.To rise, arise, get up from bed, from sleep:b.ille multo ante lucem surrexit,
Cic. Inv. 2, 4, 14:ante lucem,
id. Att. 16, 13, a:cum die,
Ov. M. 13, 677:mane ad invisas rotas,
id. Am. 1, 13, 38:ad lites novas,
id. ib. 1, 13, 22:ad praescripta munia,
Hor. S. 2, 2, 81.—To rise in growth, to spring up, grow up; to rise in building, be built, etc. ( poet. and in post - Aug. prose):c. B.venerata Ceres culmo surgeret alto,
Hor. S. 2, 2, 124:nec potuere surgere messes,
Verg. G. 1, 161:harundo,
Ov. M. 13, 891:sementis,
Col. 2, 8, 5:surgens arx,
Verg. A. 1, 366; cf.:nunc aggere multo Surgit opus,
Luc. 2, 679:area cinere mixtisque pumicibus oppleta surrexerat,
Plin. Ep. 6, 16, 14:Ascanius surgens,
growing, Verg. A. 4, 274.—Trop., to rise, arise, occur, etc. ( poet. and in post-Aug. prose):2.multum supra prosam orationem surgit,
Quint. 10, 1, 81:quae nunc animo sententia surgit?
Verg. A. 1, 582:pugna aspera surgit,
id. ib. 9, 667:discordia,
id. ib. 12, 313:rumor,
Tac. H. 2, 42:honor,
Ov. F. 5, 228:ingenium suis velocius annis,
id. A. A. 1, 186:non ulla laborum nova mi facies surgit,
Verg. A. 6, 104.—Of the swell of a verse: sex mihi surgat opus numeris;in quinque residat (cf.: "in the hexameter rises the fountain's silvery column," Coleridge),
Ov. Am. 1, 1, 27. —With in or ad and acc., to rise to or against, to attempt, assume, attack, etc. ( poet. and late Lat.):in Teucros Aetolis surgit ab Arpis Tydides,
Verg. A. 10, 28: surrecturus in vires, si ipse quoque lacesseretur, Amm. 31, 3, 4:Procopius in res surrexerat novas,
id. 26, 5, 8:ad motum certaminum civilium avide surrecturus,
id. 21, 15, 1:ad insontium pericula surrexerunt,
id. 21, 13, 14; App. M. 7, p. 198, 3. -
5 surgo
surgo and surrĭgo ( subr-): surrexi and subrexi, surrectum and subrectum, 3 ( perf. surregit, Paul. ex Fest. p. 296 Müll.;I.orig. forms: surrigit,
Verg. A. 4, 183; Sen. Q. N. 6, 4: surriguntur, id. Ira, 1, 1 med.: surrigebant, Hier. Vit. Hil. fin.:subrigens,
Plin. 9, 29, 47, § 88; 10, 29, 44, § 86: subrigere, id. 18, 35, 89, § 365. —Sync. forms: surrexti,
Mart. 5, 79, 1:surrexe,
Hor. S. 1, 9, 73), v. a. and n. [contr. from surrigo, from sub-rego].Act., to lift or raise up, to raise, erect, elevate (very rare;II.after the Aug. per., the original uncontracted forms were chiefly used in this sense, to distinguish it from the class. signif., II.): plaudite, valete: lumbos surgite atque extollite,
Plaut. Ep. 5, 2, 68:caput,
Sen. Herc. Fur. 329:omnes capitum hiatus ( = capita hiantia),
Stat. Th. 2, 27:surgit caput Apenninus,
Avien. Perieg. 484:tot surrigit aures,
Verg. A. 4, 183:terrae motus defert montes, surrigit plana, valles extuberat,
Sen. Q. N. 6, 4, 2:paulatim subrigens se,
Plin. 9, 29, 47, § 88:cristam,
id. 10, 29, 44, § 86:cornua,
Col. 7, 3, 3; cf.mid.: horrent et surriguntur capilli,
rise, stand erect, Sen. Ira, 1, 1, 4:hastae surrectā cuspide in terrā fixae,
Liv. 8, 8:mucrone surrecto,
id. 7, 10, 10:calcar equo,
Front. ad M. Caes. 2, 12:aures subrectae furentibus,
Plin. 11, 37, 50, § 137:turres subrectae,
Sen. Ep. 86, 4:surrecta moles,
Sil. 2, 599.—Neutr., to rise, arise, to get up, stand up (the predominant and class. signif. of the word; syn.: exsurgo, exorior).A.Lit.1.In gen.:b.a mensā surgunt saturi, poti,
Plaut. Ps. 1, 3, 62:a cenā,
Plin. Ep. 3, 5, 13:e lecto,
Ter. Ad. 4, 1, 4:e lectulo,
Cic. Off. 3, 31, 112:de sellā,
id. Verr. 2, 4, 65, § 147:ex subselliis,
id. Fl. 10, 22:solio,
Ov. M. 3, 273:humo,
id. ib. 2, 771; id. F. 6, 735:toro,
id. M. 9, 702:toris,
id. ib. 12, 579:ab umbris ad lumina vitae,
Verg. A. 7, 771.—Esp., of an orator: cur, cum tot summi oratores sedeant, ego potissimum surrexerim,
Cic. Rosc. Am. 1, 1:ad dicendum,
id. de Or. 2, 78, 316; Quint. 2, 6, 2:ad respondendum,
Cic. Clu. 18, 51:surgit ad hos Ajax,
Ov. M. 13, 2.— Absol.:nolo eum, qui dicturus est, sollicitum surgere,
Quint. 12, 5, 4:secundā vigiliā surgit,
breaks up the camp, marches, Curt. 5, 4, 23.—Of things, to rise, mount up, ascend (mostly poet.;2.syn. ascendo): surgat pius ignis ab arā,
Ov. P. 4, 9, 53:jussit subsidere valles... lapidosos surgere montes,
id. M. 1, 44:mons Rhipaeus,
Mel. 1, 19 fin.:Atlas,
id. 3, 10. —Of the sea: fretum,
Ov. M. 14, 711:mare,
id. ib. 15, 508:aequora,
Verg. A. 3, 196:undae,
id. ib. 6, 354:amoeni fontes,
Quint. 8, 3, 8:cacumina oleae in altum,
id. 8, 3, 10:fistula disparibus avenis,
Ov. M. 8, 192; cf. poet.:surgens in cornua cervus ( = ferens cornua ardua),
i. e. towering, Verg. A. 10, 725:umeri surgunt,
id. ib. 10, 476:lux Praecipitatur aquis et aquis nox surgit ab isdem,
Ov. M. 4, 92; id. F. 4, 629:sol,
Hor. S. 1, 9, 73:dies,
Verg. G. 3, 400:luna,
id. A. 6, 453:tenebrae,
Sen. Thyest. 822:austri,
Verg. A. 3, 481:ventus,
id. ib. 5, 777:quae (aedes) proxima surgit ovili,
stands, Juv. 6, 529.—In partic.a.To rise, arise, get up from bed, from sleep:b.ille multo ante lucem surrexit,
Cic. Inv. 2, 4, 14:ante lucem,
id. Att. 16, 13, a:cum die,
Ov. M. 13, 677:mane ad invisas rotas,
id. Am. 1, 13, 38:ad lites novas,
id. ib. 1, 13, 22:ad praescripta munia,
Hor. S. 2, 2, 81.—To rise in growth, to spring up, grow up; to rise in building, be built, etc. ( poet. and in post - Aug. prose):c. B.venerata Ceres culmo surgeret alto,
Hor. S. 2, 2, 124:nec potuere surgere messes,
Verg. G. 1, 161:harundo,
Ov. M. 13, 891:sementis,
Col. 2, 8, 5:surgens arx,
Verg. A. 1, 366; cf.:nunc aggere multo Surgit opus,
Luc. 2, 679:area cinere mixtisque pumicibus oppleta surrexerat,
Plin. Ep. 6, 16, 14:Ascanius surgens,
growing, Verg. A. 4, 274.—Trop., to rise, arise, occur, etc. ( poet. and in post-Aug. prose):2.multum supra prosam orationem surgit,
Quint. 10, 1, 81:quae nunc animo sententia surgit?
Verg. A. 1, 582:pugna aspera surgit,
id. ib. 9, 667:discordia,
id. ib. 12, 313:rumor,
Tac. H. 2, 42:honor,
Ov. F. 5, 228:ingenium suis velocius annis,
id. A. A. 1, 186:non ulla laborum nova mi facies surgit,
Verg. A. 6, 104.—Of the swell of a verse: sex mihi surgat opus numeris;in quinque residat (cf.: "in the hexameter rises the fountain's silvery column," Coleridge),
Ov. Am. 1, 1, 27. —With in or ad and acc., to rise to or against, to attempt, assume, attack, etc. ( poet. and late Lat.):in Teucros Aetolis surgit ab Arpis Tydides,
Verg. A. 10, 28: surrecturus in vires, si ipse quoque lacesseretur, Amm. 31, 3, 4:Procopius in res surrexerat novas,
id. 26, 5, 8:ad motum certaminum civilium avide surrecturus,
id. 21, 15, 1:ad insontium pericula surrexerunt,
id. 21, 13, 14; App. M. 7, p. 198, 3. -
6 cōn-surgō
cōn-surgō surrēxī, surrēctus, ere, to rise, stand up, arise, start up, rise in a body, lift oneself: consurrexisse omnes illi (seni): honorifice consurgitur (impers.): ex insidiis, Cs.: ubi triarii consurrexerunt integri, L.: tonsis, V.: in consilium: ex consilio, Cs.: In plausūs consurrectum est, Ph.: toro, O.: ad bellum, L.: in ensem, V.: studiis, eagerly, V.: terno ordine remi, V.: Mundus ad Scythiam Consurgit, is elevated, V.: consurgunt quercūs, grow up, V.—To arise, spring up, originate: Consurgunt venti, V.: Romam, O. -
7 nāscor
nāscor nātus (gnātus), ī, dep. [GEN-], to be born, begin life, be produced, proceed, be begotten: uxorem duxit, nati filii Duo, T.: post homines natos, since men have lived: nascendi incerta condicio: sine sensu: huic rei p. natus hostis Antonius: cum ex utrāque (uxore) filius natus esset: ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus nati, L.: Quod tibi filia nascitur ex me, Iu.: de tigride natus, O.: de stirpe dei, O.: Erebo et Nocte nati: nascetur Oedipus Laio: Ascanius Creüsā matre natus, L.: amplissimā familiā nati adulescentes, Cs.: natus deā, son of a goddess, O.: et qui nascentur ab illo, V.— To rise, begin, be produced, derive origin, spring forth, start, proceed, grow, be found: humi nascentia fraga, V.: nascitur ibi plumbum album, is found, Cs.: Nascere Lucifer, rise, V.: nascens luna, H.: Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea, Iu.: ab eo flumine collis nascebatur, rose, Cs.—Fig., to arise, spring forth, proceed, be produced: quā ex re factiones nascuntur, Cs.: facinus natum a cupiditate: frumenta nata sunt: ex hoc nascitur ut, hence it follows that.* * *nasci, natus sum V DEPbe produced spontaneously, come into existance/being; spring forth, grow; live; be born/begotten/formed/destined; rise (stars), dawn; start, originate; arise -
8 consurgo
con-surgo, surrexi, surrectum, 3, v. n., to raise one's self, to rise (esp. of a multitude), to rise up together, stand up, arise (class. in prose and poetry).I.Lit.A.Of living beings:B.cum Athenis ludis quidam in theatrum grandis natu venisset... consurrexisse omnes,
Cic. Sen. 18, 63; so, out of respect, impers.:itaque in curiam venimus: honorifice consurgitur,
id. Verr. 2, 4, 62, § 138; and:in venerationem tui,
Plin. Pan. 54, 2:(in concilio Germanorum) consurgunt ii, qui et causam et hominem probant,
Caes. B. G. 6, 23:consurrexit senatus cum clamore ad unum,
Cic. Q. Fr. 3, 2, 2:ex insidiis,
Caes. B. C. 3, 37; cf. Liv. 2, 50, 6:senatum... consurrexisse et petisse,
id. 38, 57, 5:ubi triarii consurrexerunt integri,
id. 8, 10, 5; cf. id. 8, 8, 12; Cat. 62, 1; Ov. M. 7, 570:consurgere tonsis,
Verg. A. 10, 299:consurgitur ex consilio,
Caes. B. G. 5, 31; so,in plausus consurrectum est,
Phaedr. 5, 7, 28:leniter est consurgendum,
Quint. 11, 3, 156 al.:toro consurgere,
Ov. M. 7, 344:ad iterandum ictum,
Liv. 8, 7, 10; cf.:in ensem,
Verg. A. 9, 749:in poenam,
Plin. 8, 16, 17, § 43:ad finitimorum motus,
Liv. 33, 21, 8:ad novas res,
Suet. Caes. 9.—Of inanimate subjects (mostly poet.):II.consurgeret aër,
Lucr. 2, 1111.— With ex, Lucr. 6, 498; 4, 929; 6, 474:de terra ignis corpora,
id. 6, 886:in auras corpora sponte suā,
id. 6, 1020:mare imo fundo ad aethera,
Verg. A. 7, 530:terno ordine remi,
id. ib. 5, 120:limen earum in tantam altitudinem consurgit quantam, etc.,
Col. 7, 9, 13:villa leniter et sensim clivo fallente consurgit,
Plin. Ep. 5, 6, 14:consurgunt geminae quercus,
grow up, Verg. A. 9, 681:jugata vineta,
Col. 4, 1, 5:in gelidas consurgens Caucasus Arctos,
Val. Fl. 5, 155:tantamque operis consurgere molem,
id. ib. 1, 499.—Meton.A.Of living beings; constr., ad or in aliquid, also absol., to rise or stand up for any (esp. a hostile) action (perh. not ante-Aug.):B.ad bellum,
Liv. 10, 13, 4; 33, 19, 7:ad novas res,
Suet. Caes. 9:in arma,
Verg. A. 10, 90:in iras truces,
Val. Fl. 1, 673:in poenam,
Plin. 8, 16, 17, § 43:in aemulationem,
Just. 12, 15:consurgunt iterum partes,
rise, Luc. 1, 692; cf. Tac. H. 3, 1:in nostri curam consurge tuendi,
Ov. Tr. 4, 3, 71:carmine Maeonio,
id. P. 3, 3, 31.—Of inanimate things, to arise, take rise (like A., perh. not ante-Aug.):vespere ab atro consurgunt venti,
Verg. A. 5, 19;so of winds: e terrā,
Plin. 2, 43, 44, § 114:subitoque novum consurgere bellum,
Verg. A. 8, 637; Sen. Ep. 91, 5:quā concitatione consurgat ira,
Quint. 1, 11, 12:fama consurgit,
Val. Fl. 1, 75. -
9 coorior
cŏ-ŏrĭor, ortus, 4, v. dep., to come forth, stand up, arise, appear, rise, break forth (class. in prose and poetry; most freq. in Lucr. and the hist., esp. Liv.; in Cic. rare, perh. only once).I.In gen.:II.ubi materiaï Ex infinito sunt corpora plura coorta,
Lucr. 5, 408; cf. id. 5, 367; 5, 414; 5, 838 al.:ignes pluribus simul locis,
Liv. 26, 27, 5 et saep.:bellum,
Caes. B. G. 3, 7:de integro coörtum est bellum,
Liv. 21, 8, 2; cf.:foedum certamen,
id. 1, 6, 4:seditio intestina coörta,
id. 5, 12, 7:risus omnium cum hilaritate,
Nep. Epam. 8, 5:dolores,
Plaut. Pers. 2, 5, 12; Liv. 40, 24, 6; cf. Lucr. 6, 1091:accipere febrim calido fervore coortam,
id. 6, 656.—In partic.A.Of natural phenomena, storms, etc., to arise, break out, begin, etc.:B.saeva tempestas,
Lucr. 6, 458; so,tempestas,
Cic. Verr. 2, 1, 18, § 46; Caes. B. G. 4, 28; 5, 10; id. B. C. 1, 48; Liv. 1, 16, 1 et saep.:ventus,
Caes. B. G. 5, 43; Sall. J. 79, 6; Ov. M. 11, 512; Plin. 2, 36, 36, § 100 al.:taetra nimborum nox,
Lucr. 4, 170; 6, 253.— Poet., of events, to happen:quasi naufragiis magnis multisque coörtis,
Lucr. 2, 552.—Of a hostile rising, to stand up, rise, to break forth, etc.(α).Absol.:(β).Romani velut tum primum signo dato coorti pugnam integram ediderunt,
Liv. 8, 9, 13; cf. id. 6, 18, 3; 9, 37, 11; Tac. A. 2, 11; id. H. 2, 70; 4, 60 al.:insidiae,
id. ib. 2, 24; Liv. 3, 41, 1; cf. id. 2, 35, 3:tum libero conquestu coortae voces sunt,
id. 8, 7, 22:magno in populo, cum seditio coorta est,
Verg. A. 1, 148.—With prep.:coorti in pugnam,
Liv. 21, 32, 8:in nos Sarmatarum ac Suevorum gentes,
Tac. H. 1, 2; Liv. 7, 3, 9:in has rogationes nostras,
id. 4, 3, 2:ad bellum,
id. 4, 56,:adversus quos infestior coorta optimatium acies,
id. 4, 9, 8. -
10 gigno
gigno, gĕnŭi, gĕnĭtum, 3 (archaic primary form of the pres. gĕno, ĕre:I.genit,
Varr. R. R. 2, 2, 19: genunt, Varr. ap. Prisc. p. 898 P.:genat,
Varr. R. R. 1, 31, 4: genitur, Auct. ap. Cic. Inv. 2, 42, 122; Cic. de Or. 2, 32, 141:genuntur,
Varr. R. R. 2, 6, 3:genamur,
Censor. 3, 1; inf. pass. geni, Lucr. 3, 797; gen. gerund. genendi, Varr. R. R. 1, 40, 1:genendo,
Censor. 3, 1; Arn. 4, 21; inf. pres. pass. gignier, Lucr. 3, 623; 6, 246; 807), v. a. [root gen-; Sanscr. ǵan-, ǵanami, beget; gātis, birth; Gr. gen- in gignomai, genos, gunê; Lat. genus, genius, gener, gens; also nascor (gn-; cf. gnatus), natura; cf. gamos, gambros (v. Curt. Gr. Etym. 536); gigno for gigeno, redupl. like gignomai], to beget, bear, bring forth, produce; in pass., to be born, to spring, arise, proceed; of animate and inanimate subjects and objects (syn.: creo, genero, pario).Lit.: Saturno, quem Coelus genuit, Enn. ap. Non. 197, 9 (Ann. v. 27 Vahl.):II.sextus (Hercules) hic ex Alcumena, quem Juppiter genuit,
Cic. N. D. 3, 16, 42:nec Hecubam causam interitus fuisse Trojanis, quod Alexandrum genuerit, nec Tyndareum Agamemnoni, quod Clytaemnestram,
id. Fat. 15, 34:quaecumque animal pariunt, in capita gignunt,
bring forth their young with the head foremost, Plin. 10, 64, 84, § 183. So of the human mother (mostly post-Aug.):idcirco, inquit Lacaena, genueram (filium),
Cic. Tusc. 1, 42, 102:e septem liberis, quos ipsa genuisset, unum superesse,
Curt. 10, 5, 23:rectius Lolliam induci, quando nullos liberos genuisset,
Tac. A. 12, 2 init.; Val. Max. 7, 7, 4; so,ex aliquo,
Curt. 8, 3, 3; Tac. A. 12, 3:pisces ova cum genuerunt, relinquunt,
Cic. N. D. 2, 51, 129:ova,
Plin. 11, 37, 80, § 204:omnia quae terra gignat (shortly before, pariat),
Cic. N. D. 1, 2, 4; cf. id. Fin. 5, 11, 33: o Romule, Romule die, Qualem te patriae custodem di genuerunt! Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41, 64 (Ann. v. 116 Vahl.); cf.:ut idem deus urbem hanc gentibus, vos huic urbi genuisse videatur,
Cic. Phil. 14, 12, 32:ita ut plurimum (aurum) Asturia gignat,
Plin. 33. [p. 815] 4, 21, §78: India eos (beryllos) gignit,
id. 37, 5, 20, § 76:ad majora quaedam natura nos genuit et conformavit,
Cic. Fin. 1, 7, 23:deus animum ex sua mente et divinitate genuit,
id. Univ. 8.— Pass., usu. with abl., of either or both parents:Meri bellatores gignuntur,
Plaut. Mil. 4, 2, 85:nuper erat genitus,
Ov. M. 10, 522:qui antecedente anno genitum eum scribant,
Suet. Tib. 5:septimo mense geniti,
Plin. 11, 37, 59, § 158:pellice genitus,
Liv. 40, 9, 2; Suet. Aug. 17:Jove genitus,
Curt. 8, 10, 1; 9, 8, 22:juvenes eadem matre geniti,
id. 6, 14, 4; Liv. 1, 3, 3; Suet. Aug. 17; id. Tib. 7; id. Ner. 5 fin.:genitum fratre adoptaverat,
Plin. Ep. 8, 18, 2.—Also with de, ab, ex:De quo Remulusque feroxque Acrota sunt geniti,
Ov. M. 14, 617:genitus de sanguine,
id. ib. 1, 748; id. H. 16, 117:de Jove,
Gell. 13, 1, 3 (cf. Cic. Rep. 2, 19, 34):filium ab eo genitum nominare,
Just. 12, 7, 10;but: a se (= ex se) genitum esse Vitellium,
Tac. H. 3, 64:puer ex ea genitus,
Curt. 8, 10, 36:(vacca) e terra genita,
Ov. M. 1, 615:dis genite et geniture deos,
Verg. A. 9, 642:dis genitus,
Quint. 1, 10, 9:adolescentis in omnium virtutum exempla geniti,
Vell. 2, 116, 2:quae in terris gignantur, ad usum hominum omnia creari,
Cic. Off. 1, 7, 22:nec enim id esset principium, quod gigneretur aliunde,
id. Rep. 6, 25:ubi tus gignitur,
Plaut. Trin. 4, 2, 89:Corycium nemus, ubi crocum gignitur,
Curt. 3, 4 fin. — Poet. with inf.:omne potens animal leti genitumque nocere,
Luc. 6, 485.— Absol.:ut in gignendo, in educando perfacile appareat,
Cic. Fin. 2, 33, 109:hae (mulieres), quae gignunt, imbecillos edunt,
Cels. 2, 1 med.Trop., to produce, occasion, cause:multa nobis blandimenta natura ipsa genuit,
Cic. Cael. 17, 41:haec ipsa virtus amicitiam et gignit et continet,
id. Lael. 6, 20:ludus genuit trepidum certamen et iram, Ira truces inimicitias et funebre bellum,
Hor. Ep. 1, 19, 48:qui genuit in hac urbe dicendi copiam,
Cic. Brut. 73, 255:praeceptiones,
Auct. Her. 4, 3, 5:probationes,
Quint. 5, 1, 1:mel gignit insaniam,
Plin. 21, 13, 45, § 177; cf.:baccharis odor somnum gignit,
id. 21, 19, 77, § 132:alium sitim gignit,
id. 20, 6, 23, § 57.—In pass., to be born, to spring, arise, proceed:cum ipse (Cato) sui generis initium ac nominis ab se gigni et propagari vellet,
Cic. Verr. 2, 5, 70, § 180:ex hac maxima libertate tyrannis gignitur et illa injustissima et durissima servitus,
id. Rep. 1, 44:et aegritudines et metus et reliquae perturbationes omnes gignuntur ex ea (intemperantia),
id. Tusc. 4, 9, 22: Plato eas (ideas) gigni negat et ait semper esse, id. Or. 3, 10:ipsi autem intelligamus natura gigni sensum diligendi et benevolentiae caritatem,
id. Lael. 9, 32:odia etiam gigni sempiterna (opp. exstingui familiaritates),
id. ib. 10, 35:in animorum permotione gignenda,
id. de Or. 3, 30, 118:de gignenda et comparanda sapientia,
Gell. 13, 8, 1.—Hence, gignentĭa, ĭum, n. (fruit-bearing), organic bodies, things that grow, as plants, trees, etc.:loca nuda gignentium,
Sall. J. 79, 6:ilex aucta in altitudinem, quo cuncta gignentium natura fert,
id. ib. 93, 4:animam animantium omnium non corpoream esse... omniumque gignentium esse seniorem,
App. Dogm. Plat. p. 193; opp. animalia, Lact. de Ira Dei, 1, 13. -
11 provenio
I.Lit.A.In gen. (mostly anteclass.): proveniebant oratores novi, Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20 (Com. Rel. p. 14 Rib.):B.scriptorum magna ingenia,
Sall. C. 8, 3:in scenam,
Plaut. Ps. 1, 5, 155:quibus feminis menstrua non proveniunt,
Cels. 2, 7.—In partic.1.To come forth, be brought forth, be born; to originate, arise, be produced (post-Aug.; cf.2.progigno): deductis olim, quique mox provenere, haec patria est,
were born, Tac. H. 4, 65:neque Artemenem Dario provenisse,
Just. 2, 10, 4:nec aliud ibi animal provenit,
Plin. 9, 10, 12, § 38; 10, 54, 75, § 152:insula, in quā candidum plumbum provenit,
id. 4, 16, 30, § 104:lana,
Ov. F. 4, 773; id. Am. 3, 1, 44:sic neque fistulosus (caseus) neque salsus neque aridus provenit,
Col. 7, 8, 5.—To grow up, grow, thrive (so in Cæs. and Livy; cf.II.redeo): frumentum propter siccitates angustius provenerat,
Caes. B. G. 5, 24; Liv. 27, 8, 19; 45, 13, 16; Quint. 5, 14, 32:virgas roscidas si recideris, parum prospere proveniunt,
Col. 4, 30, 6; 1, 2, 4; 3, 18, 2; Plin. 19, 7, 36, § 120:arbores sponte suā provenientes,
id. 17, 1, 1, § 1:cum provenisset segetum copia,
Amm. 28, 1, 17; Sen. Ben. 1, 12, 4.—Trop.A. B.In partic.1.To spring, originate, arise; to come to pass, take place, to happen, occur (cf.:2.accido, evenio): carmina proveniunt animo deducta sereno,
Ov. Tr. 1, 1, 39:ut ex studiis gaudium, sic studia hilaritate proveniunt,
Plin. Ep. 8, 19, 2; cf.:Alexandro simile provenisset ostentum,
Suet. Aug. 94:provenire certa ratione,
Col. 4, 29, 2.—To go on, proceed in any manner; to succeed, prosper, flourish, turn out: decumae proveniunt male, Lucil. ap. Non. 521, 3.— Transf., of personal subjects, to whom any thing turns out in any manner:b.cum tu recte provenisti,
since it has turned out well with you, Plaut. Truc. 2, 6, 35; id. Stich. 2, 2, 73; Ter. Ad. 5, 9, 22; cf.:nequiter multis modis,
Plaut. Rud. 3, 5, 57; Vulg. Phil. 1, 19:novā ubertate provenire terram,
flourish, Tac. A. 16, 2; Sen. Cons. ad Marc. 12, 2.—Pregn., to go on well, to prosper, succeed, = succedere:si destinata provenissent,
Tac. H. 4, 18:si consilium provenisset,
id. ib. 3, 41:provenere dominationes,
id. A. 3, 26:ut proveniant sine malo,
Plaut. Most. 2, 1, 68:ut initia belli provenissent,
Tac. H. 2, 20 fin.; id. A. 14, 25. -
12 accrēscō (ad-c-)
accrēscō (ad-c-) crēvī, crētus, ere, to grow progressively, increase, become greater: flumen subito: amicitia cum aetate adcrevit, T.: invidia, H. — Meton., to come gradually into being, arise, grow up: dictis factisque vana fides, L. — To be attached to, bestowed on: unde etiam trimetris accrescere iussit (iambus) Nomen iambeis, cum senos redderit ictūs, i. e. (the quickness of) the iambus caused the verse of six feet to be named trimeter, H. -
13 accurrō (ad-c-)
accurrō (ad-c-) currī or cucurrī, cursus, ere, to run to, hasten to: ad praetorem: Marius adcurrit auxilio suis, to help, S.: accurrunt ad tempus tutores.—Fig., of ideas, present themselves, arise, C. -
14 (coepiō)
(coepiō) coepī, coeptus, ere [com- + 1 AP-], to begin, commence: non Prius olfecissem, quam ille quicquam coeperet? T.: mecum cogitare, T.: cum ver esse coeperat: Fluctus coepit albescere, V.: oppugnare, Cs.: alia fieri coepere, S.: cum Lacedaemoniis pugnari coepit, N.: urbanus haberi, H.: res agi coepta est: ante petitam esse pecuniam, quam esset coepta deberi: obsidione coepti premi hostes, L.: bello premi sunt coepti, N.: mitescere discordiae intestinae coeptae, L.: si quicquam hic turbae coeperis, T.: illud, quod coepimus, videamus: illa quae coepta sunt ab isto: coeptum bellum foret, S.: se non ante coepturum, quam, etc., L.: perge quo coepisti (sc. ire): dimidium facti, qui coepit, habet, H.: ita coepit tyrannus (sc. dicere), L.: Ilioneus placido sic pectore coepit, V.: coepit cum talia vates (sc. fari), V. — P. coeptus, begun, commenced, undertaken: consilium fraude coeptum, L.: iussis Carmina coepta tuis, V.: quaedam (animalia) modo coepta, in process of creation, O.: mors, sought, O. — Of things, to begin, be begun, take a beginning, commence, originate, arise: post, ubi silentium coepit... verba facit, etc., S.: cum deditio coepit, S.: pugna coepit, L. -
15 cōn-sequor
cōn-sequor secūtus (sequūtus), ī, dep., to follow, follow up, press upon, go after, attend, accompany, pursue. litteras suas prope, L.: se coniecit intro, ego consequor, T.: hos vestigiis.—To follow, pursue (as a foe): copias, Cs.: (alitem) pennis, O.: face iactatā Consequitur ignibus ignes, makes a circle of fire (to the eye), O.—In time, to follow, come after: Cethegum aetate: has res consecuta est mutatio, N.: eius modi sunt tempestates consecutae, uti, etc., Cs.: reliquis consecutis diebus: silentium est consecutum. — To overtake, reach, come up with, attain to, arrive at: hunc fugientem: columbam, V.: rates, O.: ad vesperam consequentur: reliqui legati sunt consecuti, came up, N.: (telum) Consequitur quocumque petit, hits, O.—Fig., to follow, copy, imitate, adopt, obey: Chrysippum Diogenes consequens: Necessest consilia consequi consimilia, T.: mediam consili viam, L. — To follow, ensue, result, be the consequence, arise from: ex quo caedes esset vestrum consecuta: dictum invidia consecuta est, N.: quia libertatem pax consequebatur: illud naturā consequi, ut, etc. — To reach, overtake, obtain, acquire, get, attain: opes quam maximas: honores: eam rem, Cs.: fructum amplissimum ex vestro iudicio: omnia per senatum: suis meritis inpunitatem: gloriam victoriis, N.: in hac pernicie rei p. gratiam: multum in eo se consequi dicebat, quod, etc., that it was a great advantage to him, N.: perverse dicere perverse dicendo, acquire bad habits of speaking.—To reach, come to, overtake, strike: matrem mors consecutast, T.: tanta prosperitas Caesarem est consecuta, ut, N.—To become like, attain, come up to, equal: aliquem maiorem. — To attain to, understand, perceive, learn, know: plura, N.: omnīs illorum conatūs: facta memoriā: tantam causam diligentiā: quid copiarum haberes.—Of speech, to attain, be equal to, do justice to: laudes eius verbis: omnia verbis. -
16 crēscō
crēscō crēvī, crētus, ere, inch. [1 CER-], to come into being, spring up: crescit seges, O.—P. perf., with abl, arisen, descended, born, produced (poet.): mortali semine, O.: Alcanore, V.: ab origine eādem, O.: Troiano a sanguine, V.—To rise, grow, grow up, thrive, increase, swell, enlarge: ut (ostrea) cum lunā pariter crescant: (caulis) crevit in agris, H.: cresce, puer, O.: Liger ex nivibus creverat, was swollen, Cs.: in frondem crines, to grow into, O.: manūs in unguīs, O.: Cresceret in <*>entrem cucumis, swell, V.: Crescit hydrops, H.: <*>t clivo crevisse putes, O.: non mihi crevisse amicos, increased in number: crescentīs abstulit annos, i. e. her prime, O.—Fig., to grow, increase, be enlarged, be strengthened: plagae crescunt, T.: hostium opes animique: vires, L.: vim crescere victis, V.: (rem) maximis auctibus crescere, L.: primo pecuniae, deinde imperi cupido, S.: inopia omnium, L.: crescetis, amores, V.: Crescit amor nummi, Iu.: usque ego posterā Crescam laude recens, H.: Crescit velut arbor Fama Marcelli, H.: crescente vento, Ct.: Aspera crescit hiems, O.— To rise, be promoted, prosper, become great, attain honor: ex quibus possem crescere: laboribus pubes crevit, in glory, H.: de multis, at the expense of: dignitate, gratiā, N.: ex nostro maerore, to take courage, O.: date crescendi copiam (iis) qui, etc., T.: crescendi in curiā occasio, L.* * *crescere, crevi, cretus V INTRANScome forth/to be; arise/spring (from); be born; become visible/great; grow (up); thrive, increase (size/number/honor), multiply; ascend; attain, be promoted -
17 ē-mānō
ē-mānō āvī, ātus, āre, to flow out: fons unde emanat aquaï: ex quo fonte virus emanat, Cu.— Fig., to spring out, arise, proceed, emanate: alio ex fonte praeceptores emanaverunt.—To spread abroad, extend: mala latius. — To become known, come out: oratio in volgus: indicia coniurationis Romam emanarunt, L.: quae suspicio inde emanavit, quod, etc., L.: multis indiciis, fratrem ne adsurrexisse quidem, L. -
18 ē-mergō
ē-mergō sī, sus, ere, to bring forth, bring to light, raise up: e gurgite voltūs, Ct.: sum visus emersus e flumine. — Fig., to extricate oneself, raise oneself up, rise: ex malis se, N.: emersus ex tenebris: velut emerso ab admiratione animo, L. — Intrans, to come forth, come up, come out, arise, rise, emerge: equus emersit e flumine: de paludibus, L.: ex Antiati in Appiam, to escape: aves, quae se in mari mergerent: quae cum emersissent: sonus (solis) emergentis, Ta.—Fig., to extricate oneself, rise, escape, come forth, free oneself, emerge, get clear, appear: quā ex vitā emersit: ex paternis probris: ex omni saevitiā fortunae (virtus) emersura, L.: incredibile est quantum civitates emerserint, elevated themselves: Haud facile emergunt, quorum, etc., become famous, Iu.: depressa veritas emergit: res, unde emergi non potest, T.: ex quo magis emergit, quale sit, etc. -
19 ē-nāscor
ē-nāscor nātus, ī, dep., to grow up, grow out, sprout, spring up, arise: laurea in puppi enata, L.: rami enati, shot out, Cs.: in aede capillus, L. -
20 existō
existō see exsisto.* * *existere, existiti, existitus Vstep forth, appear; arise; become; prove to be; be (Bee)
См. также в других словарях:
Arise — Studioalbum von Sepultura Label Roadrunner Records Format CD … Deutsch Wikipedia
Arise — Студийный альбом … Википедия
Arise Virtual Solutions — Inc., based in Miramar, Florida, is a founding provider of the homeshoring concept, a type of outsourcing in which customer service inquiries are routed to individual people working out of their homes.Founded in 1997 as WillowCSN, Arise currently … Wikipedia
Arise — Saltar a navegación, búsqueda Arise Álbum de Sepultura Publicación 1991 Grabación 1991 Género … Wikipedia Español
ARISE Detroit! — is a coalition of community groups in Detroit, banding together in the hopes of making a bigger impact than they each can accomplish separately. ARISE is an acronym for Activating Resources and Inspiring Service and Empowerment.The coalition is a … Wikipedia
Arise — * Arise (album), an album relesed in 1991 by Brazilian heavy metal band Sepultura * Arise (Planetshakers album), an album by Planetshakers *Arise (band), a Swedish metal band *Arise (horse), American Thoroughbred racehorse * Arise! , an album by… … Wikipedia
Arise (álbum de Planetshakers) — Saltar a navegación, búsqueda Arise Álbum de Estudio de Banda Planetshakers Publicación 1 de febrero de 2006 Grabación 2005 … Wikipedia Español
Arise — A*rise ([.a]*r[imac]z ), v. i. [imp. {Arose} ( r[=o]z ); p. pr. & vb. n. {Arising}; p. p. {Arisen} ( r[i^]z n).]. [AS. [=a]r[=i]san; [=a] (equiv. to Goth. us , ur , G. er , orig. meaning out) + r[=i]san to rise; cf. Goth. urreisan to arise. See… … The Collaborative International Dictionary of English
Arise, O Compatriots — National anthem of Nigeria Lyrics John A. Ilechukwu, Eme Etim Akpan, B. A. Ogunnaike, Sota Omoigui and P.O. Aderibighe Music Nigerian Police Band under the directorship of B. E. Odiase … Wikipedia
Arise, My Love — Données clés Titre original Arise, My Love Réalisation Mitchell Leisen Scénario Billy Wilder Jacques Théry Charles Brackett Acteurs principaux Claudette Colbert Ray Milland … Wikipédia en Français
Arise (album) — Arise Album par Sepultura Sortie 2 avril 1991 Enregistrement au Morrisound Recording à Tampa en Floride, États Unis Durée 52:20 Genre … Wikipédia en Français